تورم جوانی جمعیت در ایران: خلأهای تحقیقاتی و الزامات سیاستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه جمعیت ‏شناسی دانشگاه تهران

2 استاد جمعیت‏شناسی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری جمعیت‏شناسی دانشگاه تهران

چکیده

جوانان نه تنها به‏عنوان منابع توسعه بلکه در عین حال منابع مهمی از مسائل و چالش‏ها محسوب می‏شوند. وضعیت پارادوکسی فرصت و تهدید جوانی جمعیت، ضرورت شناخت دقیق علمی و همه جانبه مسائل و نیازهای جوانان را مشخص می‏نماید. مقاله پیش‏رو، با استفاده از روش مرور نظام­مند مطالعات و پژوهش­هایی انجام گرفته در حوزه جوانان در چهار دهه اخیر (92-1350)، به بررسی وضعیت و مسائل جوانان، خلأهای تحقیقاتی و الزامات سیاستی آن در ایران می‏پردازد. نتایج بررسی نشان داد بیشتر مطالعات انجام گرفته در حوزه آسیب‏ها، انحرافات و مسایل اجتماعی جوانان بوده است. علاوه بر این، مطالعات مورد بررسی به حوزه‏هایی از جمله تحصیلات و اشتغال جوانان، اوقات فراغت، ازدواج و تشکیل خانواده، مشارکت اجتماعی، هویت، رفتارهای پرخطر، اینترنت، رسانه‏ها و دنیای مجازی، دینداری، روابط بین نسلی، مهاجرت و جابجایی، معاشرت و روابط دوستی دختر و پسر قبل از ازدواج پرداخته‏اند. علیرغم مطالعات صورت گرفته، هنوز شناخت مطلوب و واقع‏بینانه‏ای نسبت به زوایای مختلف جوانی جمعیت وجود ندارد و خلأهای تحقیقاتی عدیده­ای در حوزه جوانان وجود دارد که در مقاله بدان­ها پرداخته شده است. به‌طور کلی، مقاله بر این نکته تاکید دارد که تورم جوانی جمعیت نه تنها به لحاظ وزن جمعیتی، بلکه از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاستی نیز حائز اهمیت و سیاست­گذاری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Youth Bulge in Iran: Research Gaps and Policy Implications

نویسندگان [English]

  • rasoul sadeghi 1
  • mohammad jalal abassi shavazi 2
  • seraj mahmoodiani 3
1
2
3
چکیده [English]

Youth are source of development as well as social problems. The paradoxical nature of challenges and opportunities of a young population clearly highlights the necessity of accurate and multi-faceted scientific understanding of young adult years. Thus, using systematic review of studies conducted on youth in Iran in recent four decades, this paper aims to undertake the situation and problems related to youth bulge in Iran.
The results of systematic review indicated that most studies were related to such themes as social problems and pathology of the youth, whereas the least number of studies was conducted on such topics as aspirations and goals of youth especially with regards to their future. Additionally, topics such as education and employment, leisure time, marriage and family formation, social participation, identity, risk behaviors, internet, media and virtual world, religiosity, intergenerational interactions, migration and movement, pre-marriage intimacy and relationships between boys and girls have also been reviewed. Despite the research carried out in recent years, there is a lack of satisfactory and realistic understanding of various facets of the life experiences of youths, and many questions still remain unanswered. Youth bulge, and the rapid pace of social and demographic events during the last few years has introduced various research gaps that discussed in the paper. In conclusion, the youth bulge is not only of important in terms of population weight but also in its economic, social and political aspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Youth bulge
  • Marriage and family formation
  • Youth problems
  • Demographically dense period
  • Systematic review
-      ابوالحسنی، سید­رحیم (1387). "نظرسنجی از جوانان در مورد ملاک، معیار و بهترین زمان ازدواج"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-   ابوالحسنی، سید­رحیم (1387ب). "نظر جوانان نسبت به نقش تشکل­های دانشجویی و دانشآموزی در ایجاد هویت­های اجتماعی"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      احمدنیا، شیرین و امیرهوشنگ مهریار (1383). نگرس و ایدهآلهای نوجوانان تهرانی در زمینه همسرگزینی، فرزندآوری و تنظیم خانواده، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیتشناسی ایران
-   ارتیاعی، فاطمه، محمد چیذری، مجید جعفری (1390). عوامل تاثیرگذار بر مشارکت جوانان روستایی در زمینه توسعه کشاورزی (مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه)، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، شماره 7، صص 73-55.
-   اسلامی‎تبار، شهریار، بهنام واعظ و افشین سلیمانی (1382). نگاهی اجمالی به تحولات بهداشت و جوانان، فصلنامه مطالعات جوانان، شماره 2-1، صص 196-181.
-   افتخاری، عبدالرضا رکن­الدین و مهرداد محمدی سلیمانی (1381). عوامل مؤثر بر میزان مشارکت جوانان و نوجوانان روستایی در برنامه­ریزی توسعه با تاکید بر عوامل مکانی ـ فضایی (نمونه موردی شهرستان کرمان)، فصلنامه برنامه­ریزی و آمایش فضا دانشگاه تربیت مدرس، دوره 6، شماره 4، صص 37-11.
-      افشارکهن، جواد (1388). گونهشناسی مسائل اجتماعی جوانان ایران با تاکید بر وضعیت دختران، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره 44، صص 141-011.
-   ایمان، محمدتقی، نسیبه زنجری و ابراهیم اسکندری­پور (1388). کندوکاو سیستم معانی ذهنی مصرفکنندگان موسیقی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 4، صص 211-58.
-      آزادارمکی، تقی (1386). فرایند تغییر نسلی: بررسی فراتحلیلی در ایران، جوانان و مناسبات نسلی، شماره اول، صص 68-41. 
-   آزادارمکی، تقی و مریم زارع (1383). بررسی تغییر نگرش­ها و رفتارهای دینی جوانان، گزارش طرح پژوهشی، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
-   آزاد­امکی، تقی و احمد غیاثوند (1381). تحلیل جامعه­شناختی وضعیت دینداری جوانان با رویکرد بی­شکلی دین­ورزی، پژوهشنامه ادبیات و علوم انسانی، شماره 35، صص 148-117.
-   آقا، هما (1383). بررسی تحولات سن ازدواج و توازن نسبت­های جنسی در سنین ازدواج در ایران، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران.
-   بحرانی، شعله، مریم سروش و مریم حسینی (1390).  مقایسه جنسیتی رابطه رسانه‌ها، هویت و سبک زندگی در بین جوانان شیراز، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 74، صص 021-301.
-   بشیر، حسن و محمدصادق افراسیابی (1391). شبکه­های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگترین جامعه مجازی ایرانیان، تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 17، صص60-31.
-   پاشایی، فاطمه، علیرضا نیکبخت نصرآبادی و خسرو توکل (1387). تجربه جوانان از زندگی با اینترنت: مطالعه کیفی، مجله علوم رفتاری، دوره 2، شماره 4، صص 337-333.
-   پاکسرشت، سلیمان و حسین نوری نیا (6831). بررسی پیامدهای کاربرد فراغتی اینترنت بر رفتارهای فراغتی جوانان تهرانی، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 01، صص 57-15.
-   پناهی، محمد حسین و حمید دهقانی (1391). بررسی عوامل موثر بر شادی دانشجویان با تاکید بر مشارکت اجتماعی، فصلنامه جامعه­شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 3، صص 18-1.
-   تاج­مزینانی، علی­اکبر (1392). "سیاست­گذاری اجتماعی حوزۀ جوانان در ایران"، از سلسله سخنرانی­های ادواری انجمن جامعه­شناسی ایران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 10 آذرماه 1392.
-      تنهایی، ابوالحسن، شیرین شیری و علیرضا صنعت­خواه (1388). بررسی زمینه­های اجتماعی پرخاشگری جوانان در ایران، فصلنامه جامعه­شناسی، دوره 5، شماره 1، صص 31-9.
-   جعفری­نیا، غلامرضا (1387). تأثیر روابط سازمانی و پایگاه طبقاتی برتمایل به مشارکت سیاسی جوانان شهر خورموج، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، دوره 5، شماره 2، صص 17-1.
-      جعفری­مژدهی، افشین (1382). عدم تعادل در وضعیت ازدواج در ایران، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 1، شماره 5، صص 104-83.
-   جوادی، مریم، فاطمه هرندی و مریم ذوالقدر (1387) بررسی عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری جوانان کشور از دیدگاه جنسیتی، مجله بررسی آمارهای رسمی ایران، شماره 73، صص 168-155.
-   جوادی یگانه، محمدرضا و جلیل عزیزی (1387). هویت فرهنگی و اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز با توجه به عامل رسانه، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 1، شماره 3، صص 213-183.
-      جواهری، فاطمه و لیلا باقری (1390). اینترنت، جوانان و نظم جامعه: تحلیل ثانویه تحقیقات موجود، مجله تحلیل اجتماعی، شماره 60، صص 235-211.
-      جولایی، زهره (1388). "بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر در ازدواج جوانان، گزارش طرح پژوهشی"، وزارت ورزش و جوانان.
-   حاتمی، علی، جهانگیر جهانگیری و سجاد فتاحی (1391). بررسی عوامل مرتبط با گرایش دختران تحصیل کرده به مهاجرت به خارج از کشور، فصلنامه جامعه­شناسی زنان، دوره 3، شماره 2، صص 80-55.
-      حبیب­پور، کرم و غلامرضا غفاری (1390). علل افزایش سن ازدواج دختران، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، شماره 32، صص 34-7.
-      خلج­آبادی­­فراهانی، فریده (1390). "بررسی تأثیرات معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر سن ازدواج"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-   خلجآبادی­فراهانی، فریده و امیرهوشنگ مهریار (9831). بررسی نقش خانواده در ارتباطات با جنس مخالف قبل از ازدواج در دختران دانشجو در تهران، فصلنامه خانواده پژوهی، سال ششم، شماره 4، صص 864-944.
-   خواجه­نوری، بیژن و فاطمه هاشمینیا (9831). رابطه اوقات فراغت و بزهکاری: نمونه مورد مطالعه دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هفتم، صص 75-13.
-   خواجه­نوری، بیژن و مریم­السادات دل­آور (1391). عوامل موثر بر دوستی دختر و پسر در بین جوانان شهر شیراز با تاکید بر فرآیند جهانی­شدن، جامعه­شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 2، صص 64-41.
-      دلخموش، محمدتقی (1388). سلسله مراتب ارزش­های ازدواج در جوانان ایرانی، فصلنامه خانواده پژوهشی، شماره 18، صص 230-207.
-      ذکایی، محمدسعید (1384). "بررسی رفتارهای خطرساز با تاکید بر روابط جنسی آزاد: مطالعهی موردی شهر تهران"، سازمان ملی جوانان.
-   ذکایی، محمدسعید (1385). جوانان، جهانی شدن و مهاجرتهای بین­المللی؛ پژوهشی در میان نخبگان جوان، مجله جامعهشناسی ایران، دوره هفتم، شماره 2، صص 75-41.
-      ذکایی، محمدسعید (1391). جرم­شناسی فرهنگی و مسئله جوانان، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 13، شماره 2-1، صص 83-58.
-   ذوالفقاری، ابوالفضل و لاوین سلطانی (1389). بررسی رابطه سبک زندگی با هویت قومی جوانان: مطالعه موردی شهرستان مهاباد، مجله جامعهشناسی ایران، دوره 11، شماره 2، صص 05-42.
-   ربانی­خوراسگانی، علی و عاطفه محمدزاده (1385). بررسی کیفی شکاف نسلی ارزشی بین مادران و دختران در مشهد با تاکید بر ارزش­های دینی، فصلنامه جامعه­شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 2، صص 88-65.
-   ربانی خوراسگانی، رسول و حامد شیری (1388). اوقات فراغت و هویت اجتماعی: بررسی جامعه­شناختی الگوهای گذران اوقات فراغت جوانان در تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 2، شماره 4، صص242-209.
-      رفعتجاه، مریم، مرجان رشوند و مریم شهیدی­زندی (9831). تبیین جامعهشناختی فعالیتهای فراغتی دختران جوان با تاکید بر عوامل آسیبشناختی آن، مطالعات راهبردی زنان، شماره 05، صص 08-92.
-   ریاحی، محمداسماعیل، اکبر علیوردی­نیا، سیاوش بهرامی­کاکاوند (1386). تحلیل جامعه­شناختی میزان گرایش به طلاق: مطالعه موردی شهر کرمانشاه، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 5، شماره 3، صص 140-109. 
-      سازمان ثبت احوال کشور (1394). داده‏های ثبتی ازدواج و طلاق 1394. سایت سازمان ثبت احوال کشور.
-      سازمان ملی جوانان (1381)، بررسی وضعیت بهداشت جوانان، واحد پژوهش و تحقیق، سازمان ملی جوانان.
-   سام­آرام عزت­اله، روزبه کردونی، عقیل دغاغله، و سیدمرتضی افقه (1387). آسیب اجتماعی اعتیاد در بین جوانان روستایی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان اهواز، مجله روستا و توسعه، دوره 11، شماره 3، صص 50-27.
-   سفیری، خدیجه (1388). بررسی هویت دینی و ملّی جوانان شهر تهران با تاکید بر تاثیر خانواده، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 2، صص 27-1.
-      سفیری، خدیجه و فاطمه مدیری (1390). فراتحلیل مطالعات عوامل اثرگذار بر اوقات فراغت، مطالعات جامعه­شناختی، شماره 18، صص166-145.
-   سلیمانی‎نیا، لیلا، علی‎رضا جزایری و پروانه محمدخانی (1384). نقش سلامت روان در ظهور رفتارهای پرخطر نوجوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 19، صص90-75.
-   شارع­پور، محمود و غلامرضا خوش­فر(1381). رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان «مطالعه موردی شهر تهران»، نامه علوم اجتماعی، شماره 20، صص 147-133.
-   ش‍رف‍ی،‌ زک‍ی‍ه‌ (1387). "ب‍ررس‍ی‌ آرم‍انگ‍رای‍ی‌ ت‍وس‍ع‍ه‌ای‌ و ع‍وام‍ل‌ ج‍م‍ع‍ی‍ت‌­ش‍ن‍اخ‍ت‍ی‌ م‍رت‍ب‍ط ب‍ا گ‍رای‍ش‌ ج‍وان‍ان‌ ب‍ه‌ م‍ه‍اج‍رت‌ ب‍ی‍نال‍م‍ل‍ل‍ی‌: م‍طال‍ع‍ه‌ م‍ورد ج‍وان‍ان‌03-81ساله ش‍ی‍راز و ارس‍ن‍ج‍ان"، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه شیراز. ‌
-      شریفی، اسماعیل و اکرم کاکاوندی (1389). رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با هویت جوانان، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 4، صص50-25.
-      شیانی، ملیحه، میرطاهر موسوی و سعید مدنی­قهفرخی (1388). سرمایه اجتماعی جوانان در ایران، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 10، شماره 3، صص 84-57.  
-      صادقی، رسول (1391 الف). "مهاجرت و جابجاییهای جمعیتی در بستر فاز پنجره جمعیتی"، مقاله ارائه شده در ششمین همایش انجمن جمعیتشناسی ایران.
-   صادقی، رسول (1391 ب). تغییرات ساختار سنی و ظهور پدیده پنجره جمعیتی در ایران: پیامدهای اقتصادی و الزامات سیاستی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره 55، صص150-95.
-      صادقی، رسول (1392). "طلاق در بین جوانان ایرانی: تعیین­کننده­ها و آسیب­شناسی"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      صادقی، رسول، اسماعیل بلالی و احمد محمدپور (1389). نابرابری اجتماعی در حوزه فراغت جوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 39، صص 389-357.
-   صادقی، رسول، علی‎محمد قدسی و جواد افشارکهن (1386). واکاوی مسئله ازدواج و اعتبارسنجی یک راه‏حل، مجله پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1، صص 108-83. 
-      طالبان، محمدرضا (1379)."بررسی تجربی دینداری نوجوانان کشور"، گزارش پژوهشی، وزارت آموزش و پرورش.
-   عباسی­شوازی، محمدجلال و فاطمه ترابی (1385). تفاوت­های بین­نسلی ازدواج حویشاوندی در ایران، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 7، شماره 4، صص 146-119.
-   عباسی‌شوازی، محمدجلال، میمنت حسینی‏چاوشی، پیتر مکدونالد و بهرام دلاور(1384)، تحولات باروری در ایران؛ شواهدی از چهار استان منتخب، تهران: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
-   عبداللهیان، حمید (1383). ارزش، سنت و بازتولید فرهنگی: نشانه‌های شکاف بین ایدهآلهای دو جنس در خصوص بازتولید ارزش‌های مربوط به خانواده و ازدواج، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران
-   عسکری­ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی‫شوازی و رسول صادقی (1388). مادران، دختران و ازدواج: تفاوت‫های نسلی در ایده‫ها و نگرش‫های ازدواج در شهر یزد، مجله مطالعات راهبردی زنان، شماره 44، صص36-7.
-      علی­بیگی، امیرحسین (1387). جوانان روستایی شهرستان کرمانشاه و چالش انتخاب شغل کشاورزی، فصلنامه روستا و توسعه، دوره 11، شماره 1، صص 76-59.
-   غفاری، مسعود و علی اصغر قاسمی (1383). شکاف نسلی و دموکراسی در ایران (1382-1332)، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال اول، صص 61-33.
-   غیاثوند، احمد (1380). "بررسی فرایند جامعهپذیری دینی جوانان: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران"، پایان­نامه کارشناسی­ارشد جامعهشناسی، دانشگاه تهران.
-      فدائی، فربد و ندا علی­بیگی (1390). مقایسه میزان و شدت آسیبهای روانی بین مردان جوان شاغل و بیکار، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 43، صص 119-79.
-      قانعیراد، محمدامین (3831). توسعه ناموزون آموزش عالی: بیکاری دانش آموختگان و مهاجرت نخبگان، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 51، صص 802-961.
-   قانعی­راد، محمد امین و فریده حسینی (1384). ارزشها، شبکه روابط و مشارکت در سازمانهای غیر دولتی (مطالعه تجربی در بین جوانان تهران)، مجله جامعه شناسی ایران، شماره 11، صص 321-79.
-   قدیری معصوم، مجتبی، حبیبه یوسفی، محمد اکبرپور و احمد خلیلی (1391). تعارض روستاگریزی جوانان با روند توسعه روستایی، پژوهشهای روستایی، سال سوم، شماره دوم، صص 117-97.
-      قویدل، صالح و فاطمه بهاری (1391). بررسی عوامل موثر بر عرضه نیروی کار جوانان در ایران، سیاست‌های اقتصادی، جلد 1، شماره 1، صص 150-137.
-   کاظمی، زهرا (1389). بررسی تأثیر آرمانگرایی توسعه­ای بر شکاف بین نگرش­های دختران و مادران آن­ها نسبت به ازدواج و خانواده، فصلنامه خانواده پژوهی، دوره 6، شماره 23، صص 312-299.
-      کاظمی، عباس (1387). بررسی سبکهای فراغتی در میان دانشجویان کشور و عوامل همبسته آن، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، تهران.
-      کاظمی، عباس و مهدی فرجی (1385). بررسی سنجههای مرتبط با دین در ایران، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
-   کلدی، علیرضا و علی رحمانی­فیروزجاه (1386). عوامل موثر بر نابهنجاری جوانان مطالعه موردی مناطق حاشیه شهری ساری و بابل، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 27، صص 212-191.
-      کوششی، مجید و زهرا قربانی (1391). مطالعه جمعیتشناختی تأثیر جوان همسری بر ازدواج دختران، مطالعات زنان، سال 01، شماره 2، صص 431-901.
-   لادیه­فولادی، ماری (1383). تحول جمعیتی-­ اجتماعی خانواده و تأثیر آن بر رفتار اجتماعی جوانان، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیت­شناسی ایران.
-      لطیفی، مارال (1390). "مطالعه زمینه­ای زندگی مستقل از خانواده در میان جوانان شهر تهران"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-   لهسائی­زاده، عبدالعلی و گلمراد مرادی (1389). رابطه بین راهبردهای مقابله و رفتار پرخاشگرانه جوانان: مطالعه موردی شهر اسلام آباد غرب، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره 21، شماره 2، صص 18-1.
-      مجدالدین، اکبر (1386). بررسی دلایل و آثار افزایش سن ازدواج دختران روستایی در آشتیان، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 53، صص 386-375.
-   محسنی­تبریزی، علیرضا و کرم الهی (1388). بررسی وضعیت التزام دانشجویان به ابعاد و نشانه­های دینداری، پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار، شماره 3، صص 33-7.  
-      محمودیان، حسین (1383). سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان، نامه علوم اجتماعی، شماره 24، صص 53-27.
-   محمودیان، حسین و رسول صادقی (1388). جمعیت، بهداشت و توسعه پایدار با تاکید بر جوانان: مسائل و چالشها، صص 99-67، در مجموعه مقالات جمعیت، برنامهریزی و توسعه پایدار، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
-      مرکز آمار ایران (1390). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390، سایت مرکز آمار ایران.
-      معیدفر، سعید (1383). شکاف نسلی یا گسست فرهنگی (بررسی شکاف نسلی در ایران)، نامه علوم اجتماعی، شماره 24، صص 79-55.
-   مقدس­جعفری، محمدحسن، داور شیخاوندی، حامد شریفپور (7831). رابطه هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان کُرد (مطالعه موردی دانشگاه پیام نور سقز)، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 33، صص 621-79.
-   مقدس، علی­اصغر و فاطمه نوروزی (1390). مقایسه ارزش­های مذهبی بین دو نسل دختران و مادران شهرهای لار و جهرم، مطالعات اجتماعی و روانشناختی زنان، شماره 29، صص34-7.
-      منتظر قائم، مهدی و احسان شاقاسمی (1387). اینترنت و تغییر اجتماعی در ایران: نگاهی فراتحلیلی با تاکید بر جوانان، مجله جامعهشناسی ایران، سال نهم، شماره 3 و 4، صص 241-021. 
-      موحد، مجید، حلیمه عنایت، محمدتقی عباسی شوازی (1385).  بررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی با نگرش دانشجویان نسبت به معاشرت و دوستی دختر و پسر پیش از ازدواج، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره 47، صص 165-147.
-   نقدی، اسداله و اسماعیل بلالی (1389). مسأله اجتماعی خاموش و نامریی: کاهش شانس ازدواج برای دختران روستایی (نقاط روستایی همدان)، فصلنامه توسعه محلی (روستایی- شهری)، دوره 2، شماره 2، صص 94-77.
-      نوابخش، مهرداد (1390). جهانی­شدن و بحران هویت جوانان، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، دوره 2، شماره 3، صص 110-89.
-      وزارت ورزش و جوانان (1380). "معرفی تشکل­های غیردولتی جوانان ایران"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1381). "بررسی وضعیت مهاجرت جوانان"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1383الف). بررسی وضعیت اشتغال جوانان، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1383ب). "نگرش­ها و رفتارهای مشارکتی جوانان،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1383ج). "پیمایش ملی جوانان و گذران اوقات فراغت،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1384الف). "نگرش دختران و زنان جوان نسبت به ازدواج موقت،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1384ب). "وضعیت بهداشتی و سلامت جوانان در سال 1384،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1385). "بررسی سرمایه اجتماعی در میان جوانان،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      Glass, G. V, B. McGaw, and M. L. Smith (1981). Meta-analysis in Social Research, Beverly Hills, CA: SAGE.
-      Hull, T., I. Utomo, P. McDonald, A. Reimondos, and A. Utomo (2012). Rethinking Unmet Reproductive Health Needs among Young Adults, the 2010 Greater Jakarta Transition to Adulthood Study, Policy Brief No.6, Australian Demographic and Social Research Institute, ANU.
-      McDonald, P. (2012). Underemployment of Senior High School Graduates, The 2010 Greater Jakarta Transition to Adulthood Study, Policy Brief No.1, Australian Demographic and Social Research Institute, ANU.
-      McDonald, P., I. Utomo, A. Reimondos, A. Utomo, T.  Hull, G. Jones (2010). Human Capital Outcomes of Young Migrants to Greater Jakarta, Paper presented at the International Seminar on Youth Migration and Transition to Adulthood in Developing Countries IUSSP Scientific Panel on Adolescent Life Course in Developing Countries, Rio de Janeiro, Brazil, 8-10 December 2010.
-      Rindfuss, R. (1991). The Young Adult Years: Diversity, Structural Change and Fertility, Demography 28(4): 493–512.
-      Salehi-Isfahani, J., and D. Egel (2007). Youth Exclusion in Iran: The State of Education, Employment and Family Formation, Middle East Youth Initiative Working Paper. 
-      Westley, S. D., and M. Kim Choe (2002). Asia's Changing Youth Population, Pp. 57-68, in The Future of Population in Asia, East-West Center.
-      Xenos, P., and M. Kabamalan (1998). The Social Demography of Asian Youth: A Reconstruction Over 1950-1990 and Projections to 2025, East-West Center Working Papers, No. 102.
-      Xenos, P., and M. Kabamalan (2005). A Comparative History of Age-Structure and Social Transitions among Asian Youth, Chapter 4, Pp. 57-88 in in Population, Resources and Development: Riding the Age Waves, Volume.1, Edited by Tuljpurkar, S., I. Pool, and V. Prachuabmoh, Springer Press.
 
-      ابوالحسنی، سید­رحیم (1387). "نظرسنجی از جوانان در مورد ملاک، معیار و بهترین زمان ازدواج"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-   ابوالحسنی، سید­رحیم (1387ب). "نظر جوانان نسبت به نقش تشکل­های دانشجویی و دانشآموزی در ایجاد هویت­های اجتماعی"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      احمدنیا، شیرین و امیرهوشنگ مهریار (1383). نگرس و ایدهآلهای نوجوانان تهرانی در زمینه همسرگزینی، فرزندآوری و تنظیم خانواده، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیتشناسی ایران
-   ارتیاعی، فاطمه، محمد چیذری، مجید جعفری (1390). عوامل تاثیرگذار بر مشارکت جوانان روستایی در زمینه توسعه کشاورزی (مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه)، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، شماره 7، صص 73-55.
-   اسلامی‎تبار، شهریار، بهنام واعظ و افشین سلیمانی (1382). نگاهی اجمالی به تحولات بهداشت و جوانان، فصلنامه مطالعات جوانان، شماره 2-1، صص 196-181.
-   افتخاری، عبدالرضا رکن­الدین و مهرداد محمدی سلیمانی (1381). عوامل مؤثر بر میزان مشارکت جوانان و نوجوانان روستایی در برنامه­ریزی توسعه با تاکید بر عوامل مکانی ـ فضایی (نمونه موردی شهرستان کرمان)، فصلنامه برنامه­ریزی و آمایش فضا دانشگاه تربیت مدرس، دوره 6، شماره 4، صص 37-11.
-      افشارکهن، جواد (1388). گونهشناسی مسائل اجتماعی جوانان ایران با تاکید بر وضعیت دختران، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره 44، صص 141-011.
-   ایمان، محمدتقی، نسیبه زنجری و ابراهیم اسکندری­پور (1388). کندوکاو سیستم معانی ذهنی مصرفکنندگان موسیقی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 4، صص 211-58.
-      آزادارمکی، تقی (1386). فرایند تغییر نسلی: بررسی فراتحلیلی در ایران، جوانان و مناسبات نسلی، شماره اول، صص 68-41. 
-   آزادارمکی، تقی و مریم زارع (1383). بررسی تغییر نگرش­ها و رفتارهای دینی جوانان، گزارش طرح پژوهشی، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
-   آزاد­امکی، تقی و احمد غیاثوند (1381). تحلیل جامعه­شناختی وضعیت دینداری جوانان با رویکرد بی­شکلی دین­ورزی، پژوهشنامه ادبیات و علوم انسانی، شماره 35، صص 148-117.
-   آقا، هما (1383). بررسی تحولات سن ازدواج و توازن نسبت­های جنسی در سنین ازدواج در ایران، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران.
-   بحرانی، شعله، مریم سروش و مریم حسینی (1390).  مقایسه جنسیتی رابطه رسانه‌ها، هویت و سبک زندگی در بین جوانان شیراز، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 74، صص 021-301.
-   بشیر، حسن و محمدصادق افراسیابی (1391). شبکه­های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگترین جامعه مجازی ایرانیان، تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 17، صص60-31.
-   پاشایی، فاطمه، علیرضا نیکبخت نصرآبادی و خسرو توکل (1387). تجربه جوانان از زندگی با اینترنت: مطالعه کیفی، مجله علوم رفتاری، دوره 2، شماره 4، صص 337-333.
-   پاکسرشت، سلیمان و حسین نوری نیا (6831). بررسی پیامدهای کاربرد فراغتی اینترنت بر رفتارهای فراغتی جوانان تهرانی، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 01، صص 57-15.
-   پناهی، محمد حسین و حمید دهقانی (1391). بررسی عوامل موثر بر شادی دانشجویان با تاکید بر مشارکت اجتماعی، فصلنامه جامعه­شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 3، صص 18-1.
-   تاج­مزینانی، علی­اکبر (1392). "سیاست­گذاری اجتماعی حوزۀ جوانان در ایران"، از سلسله سخنرانی­های ادواری انجمن جامعه­شناسی ایران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 10 آذرماه 1392.
-      تنهایی، ابوالحسن، شیرین شیری و علیرضا صنعت­خواه (1388). بررسی زمینه­های اجتماعی پرخاشگری جوانان در ایران، فصلنامه جامعه­شناسی، دوره 5، شماره 1، صص 31-9.
-   جعفری­نیا، غلامرضا (1387). تأثیر روابط سازمانی و پایگاه طبقاتی برتمایل به مشارکت سیاسی جوانان شهر خورموج، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، دوره 5، شماره 2، صص 17-1.
-      جعفری­مژدهی، افشین (1382). عدم تعادل در وضعیت ازدواج در ایران، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 1، شماره 5، صص 104-83.
-   جوادی، مریم، فاطمه هرندی و مریم ذوالقدر (1387) بررسی عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری جوانان کشور از دیدگاه جنسیتی، مجله بررسی آمارهای رسمی ایران، شماره 73، صص 168-155.
-   جوادی یگانه، محمدرضا و جلیل عزیزی (1387). هویت فرهنگی و اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز با توجه به عامل رسانه، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 1، شماره 3، صص 213-183.
-      جواهری، فاطمه و لیلا باقری (1390). اینترنت، جوانان و نظم جامعه: تحلیل ثانویه تحقیقات موجود، مجله تحلیل اجتماعی، شماره 60، صص 235-211.
-      جولایی، زهره (1388). "بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر در ازدواج جوانان، گزارش طرح پژوهشی"، وزارت ورزش و جوانان.
-   حاتمی، علی، جهانگیر جهانگیری و سجاد فتاحی (1391). بررسی عوامل مرتبط با گرایش دختران تحصیل کرده به مهاجرت به خارج از کشور، فصلنامه جامعه­شناسی زنان، دوره 3، شماره 2، صص 80-55.
-      حبیب­پور، کرم و غلامرضا غفاری (1390). علل افزایش سن ازدواج دختران، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، شماره 32، صص 34-7.
-      خلج­آبادی­­فراهانی، فریده (1390). "بررسی تأثیرات معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر سن ازدواج"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-   خلجآبادی­فراهانی، فریده و امیرهوشنگ مهریار (9831). بررسی نقش خانواده در ارتباطات با جنس مخالف قبل از ازدواج در دختران دانشجو در تهران، فصلنامه خانواده پژوهی، سال ششم، شماره 4، صص 864-944.
-   خواجه­نوری، بیژن و فاطمه هاشمینیا (9831). رابطه اوقات فراغت و بزهکاری: نمونه مورد مطالعه دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هفتم، صص 75-13.
-   خواجه­نوری، بیژن و مریم­السادات دل­آور (1391). عوامل موثر بر دوستی دختر و پسر در بین جوانان شهر شیراز با تاکید بر فرآیند جهانی­شدن، جامعه­شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 2، صص 64-41.
-      دلخموش، محمدتقی (1388). سلسله مراتب ارزش­های ازدواج در جوانان ایرانی، فصلنامه خانواده پژوهشی، شماره 18، صص 230-207.
-      ذکایی، محمدسعید (1384). "بررسی رفتارهای خطرساز با تاکید بر روابط جنسی آزاد: مطالعهی موردی شهر تهران"، سازمان ملی جوانان.
-   ذکایی، محمدسعید (1385). جوانان، جهانی شدن و مهاجرتهای بین­المللی؛ پژوهشی در میان نخبگان جوان، مجله جامعهشناسی ایران، دوره هفتم، شماره 2، صص 75-41.
-      ذکایی، محمدسعید (1391). جرم­شناسی فرهنگی و مسئله جوانان، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 13، شماره 2-1، صص 83-58.
-   ذوالفقاری، ابوالفضل و لاوین سلطانی (1389). بررسی رابطه سبک زندگی با هویت قومی جوانان: مطالعه موردی شهرستان مهاباد، مجله جامعهشناسی ایران، دوره 11، شماره 2، صص 05-42.
-   ربانی­خوراسگانی، علی و عاطفه محمدزاده (1385). بررسی کیفی شکاف نسلی ارزشی بین مادران و دختران در مشهد با تاکید بر ارزش­های دینی، فصلنامه جامعه­شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 2، صص 88-65.
-   ربانی خوراسگانی، رسول و حامد شیری (1388). اوقات فراغت و هویت اجتماعی: بررسی جامعه­شناختی الگوهای گذران اوقات فراغت جوانان در تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 2، شماره 4، صص242-209.
-      رفعتجاه، مریم، مرجان رشوند و مریم شهیدی­زندی (9831). تبیین جامعهشناختی فعالیتهای فراغتی دختران جوان با تاکید بر عوامل آسیبشناختی آن، مطالعات راهبردی زنان، شماره 05، صص 08-92.
-   ریاحی، محمداسماعیل، اکبر علیوردی­نیا، سیاوش بهرامی­کاکاوند (1386). تحلیل جامعه­شناختی میزان گرایش به طلاق: مطالعه موردی شهر کرمانشاه، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 5، شماره 3، صص 140-109. 
-      سازمان ثبت احوال کشور (1394). داده‏های ثبتی ازدواج و طلاق 1394. سایت سازمان ثبت احوال کشور.
-      سازمان ملی جوانان (1381)، بررسی وضعیت بهداشت جوانان، واحد پژوهش و تحقیق، سازمان ملی جوانان.
-   سام­آرام عزت­اله، روزبه کردونی، عقیل دغاغله، و سیدمرتضی افقه (1387). آسیب اجتماعی اعتیاد در بین جوانان روستایی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان اهواز، مجله روستا و توسعه، دوره 11، شماره 3، صص 50-27.
-   سفیری، خدیجه (1388). بررسی هویت دینی و ملّی جوانان شهر تهران با تاکید بر تاثیر خانواده، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 2، صص 27-1.
-      سفیری، خدیجه و فاطمه مدیری (1390). فراتحلیل مطالعات عوامل اثرگذار بر اوقات فراغت، مطالعات جامعه­شناختی، شماره 18، صص166-145.
-   سلیمانی‎نیا، لیلا، علی‎رضا جزایری و پروانه محمدخانی (1384). نقش سلامت روان در ظهور رفتارهای پرخطر نوجوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 19، صص90-75.
-   شارع­پور، محمود و غلامرضا خوش­فر(1381). رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان «مطالعه موردی شهر تهران»، نامه علوم اجتماعی، شماره 20، صص 147-133.
-   ش‍رف‍ی،‌ زک‍ی‍ه‌ (1387). "ب‍ررس‍ی‌ آرم‍انگ‍رای‍ی‌ ت‍وس‍ع‍ه‌ای‌ و ع‍وام‍ل‌ ج‍م‍ع‍ی‍ت‌­ش‍ن‍اخ‍ت‍ی‌ م‍رت‍ب‍ط ب‍ا گ‍رای‍ش‌ ج‍وان‍ان‌ ب‍ه‌ م‍ه‍اج‍رت‌ ب‍ی‍نال‍م‍ل‍ل‍ی‌: م‍طال‍ع‍ه‌ م‍ورد ج‍وان‍ان‌03-81ساله ش‍ی‍راز و ارس‍ن‍ج‍ان"، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه شیراز. ‌
-      شریفی، اسماعیل و اکرم کاکاوندی (1389). رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با هویت جوانان، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 4، صص50-25.
-      شیانی، ملیحه، میرطاهر موسوی و سعید مدنی­قهفرخی (1388). سرمایه اجتماعی جوانان در ایران، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 10، شماره 3، صص 84-57.  
-      صادقی، رسول (1391 الف). "مهاجرت و جابجاییهای جمعیتی در بستر فاز پنجره جمعیتی"، مقاله ارائه شده در ششمین همایش انجمن جمعیتشناسی ایران.
-   صادقی، رسول (1391 ب). تغییرات ساختار سنی و ظهور پدیده پنجره جمعیتی در ایران: پیامدهای اقتصادی و الزامات سیاستی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره 55، صص150-95.
-      صادقی، رسول (1392). "طلاق در بین جوانان ایرانی: تعیین­کننده­ها و آسیب­شناسی"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      صادقی، رسول، اسماعیل بلالی و احمد محمدپور (1389). نابرابری اجتماعی در حوزه فراغت جوانان، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 39، صص 389-357.
-   صادقی، رسول، علی‎محمد قدسی و جواد افشارکهن (1386). واکاوی مسئله ازدواج و اعتبارسنجی یک راه‏حل، مجله پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1، صص 108-83. 
-      طالبان، محمدرضا (1379)."بررسی تجربی دینداری نوجوانان کشور"، گزارش پژوهشی، وزارت آموزش و پرورش.
-   عباسی­شوازی، محمدجلال و فاطمه ترابی (1385). تفاوت­های بین­نسلی ازدواج حویشاوندی در ایران، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 7، شماره 4، صص 146-119.
-   عباسی‌شوازی، محمدجلال، میمنت حسینی‏چاوشی، پیتر مکدونالد و بهرام دلاور(1384)، تحولات باروری در ایران؛ شواهدی از چهار استان منتخب، تهران: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
-   عبداللهیان، حمید (1383). ارزش، سنت و بازتولید فرهنگی: نشانه‌های شکاف بین ایدهآلهای دو جنس در خصوص بازتولید ارزش‌های مربوط به خانواده و ازدواج، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران
-   عسکری­ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی‫شوازی و رسول صادقی (1388). مادران، دختران و ازدواج: تفاوت‫های نسلی در ایده‫ها و نگرش‫های ازدواج در شهر یزد، مجله مطالعات راهبردی زنان، شماره 44، صص36-7.
-      علی­بیگی، امیرحسین (1387). جوانان روستایی شهرستان کرمانشاه و چالش انتخاب شغل کشاورزی، فصلنامه روستا و توسعه، دوره 11، شماره 1، صص 76-59.
-   غفاری، مسعود و علی اصغر قاسمی (1383). شکاف نسلی و دموکراسی در ایران (1382-1332)، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال اول، صص 61-33.
-   غیاثوند، احمد (1380). "بررسی فرایند جامعهپذیری دینی جوانان: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران"، پایان­نامه کارشناسی­ارشد جامعهشناسی، دانشگاه تهران.
-      فدائی، فربد و ندا علی­بیگی (1390). مقایسه میزان و شدت آسیبهای روانی بین مردان جوان شاغل و بیکار، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 43، صص 119-79.
-      قانعیراد، محمدامین (3831). توسعه ناموزون آموزش عالی: بیکاری دانش آموختگان و مهاجرت نخبگان، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 51، صص 802-961.
-   قانعی­راد، محمد امین و فریده حسینی (1384). ارزشها، شبکه روابط و مشارکت در سازمانهای غیر دولتی (مطالعه تجربی در بین جوانان تهران)، مجله جامعه شناسی ایران، شماره 11، صص 321-79.
-   قدیری معصوم، مجتبی، حبیبه یوسفی، محمد اکبرپور و احمد خلیلی (1391). تعارض روستاگریزی جوانان با روند توسعه روستایی، پژوهشهای روستایی، سال سوم، شماره دوم، صص 117-97.
-      قویدل، صالح و فاطمه بهاری (1391). بررسی عوامل موثر بر عرضه نیروی کار جوانان در ایران، سیاست‌های اقتصادی، جلد 1، شماره 1، صص 150-137.
-   کاظمی، زهرا (1389). بررسی تأثیر آرمانگرایی توسعه­ای بر شکاف بین نگرش­های دختران و مادران آن­ها نسبت به ازدواج و خانواده، فصلنامه خانواده پژوهی، دوره 6، شماره 23، صص 312-299.
-      کاظمی، عباس (1387). بررسی سبکهای فراغتی در میان دانشجویان کشور و عوامل همبسته آن، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، تهران.
-      کاظمی، عباس و مهدی فرجی (1385). بررسی سنجههای مرتبط با دین در ایران، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
-   کلدی، علیرضا و علی رحمانی­فیروزجاه (1386). عوامل موثر بر نابهنجاری جوانان مطالعه موردی مناطق حاشیه شهری ساری و بابل، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 27، صص 212-191.
-      کوششی، مجید و زهرا قربانی (1391). مطالعه جمعیتشناختی تأثیر جوان همسری بر ازدواج دختران، مطالعات زنان، سال 01، شماره 2، صص 431-901.
-   لادیه­فولادی، ماری (1383). تحول جمعیتی-­ اجتماعی خانواده و تأثیر آن بر رفتار اجتماعی جوانان، مجموعه مقالات دومین همایش انجمن جمعیت­شناسی ایران.
-      لطیفی، مارال (1390). "مطالعه زمینه­ای زندگی مستقل از خانواده در میان جوانان شهر تهران"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-   لهسائی­زاده، عبدالعلی و گلمراد مرادی (1389). رابطه بین راهبردهای مقابله و رفتار پرخاشگرانه جوانان: مطالعه موردی شهر اسلام آباد غرب، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره 21، شماره 2، صص 18-1.
-      مجدالدین، اکبر (1386). بررسی دلایل و آثار افزایش سن ازدواج دختران روستایی در آشتیان، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 53، صص 386-375.
-   محسنی­تبریزی، علیرضا و کرم الهی (1388). بررسی وضعیت التزام دانشجویان به ابعاد و نشانه­های دینداری، پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار، شماره 3، صص 33-7.  
-      محمودیان، حسین (1383). سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان، نامه علوم اجتماعی، شماره 24، صص 53-27.
-   محمودیان، حسین و رسول صادقی (1388). جمعیت، بهداشت و توسعه پایدار با تاکید بر جوانان: مسائل و چالشها، صص 99-67، در مجموعه مقالات جمعیت، برنامهریزی و توسعه پایدار، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
-      مرکز آمار ایران (1390). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390، سایت مرکز آمار ایران.
-      معیدفر، سعید (1383). شکاف نسلی یا گسست فرهنگی (بررسی شکاف نسلی در ایران)، نامه علوم اجتماعی، شماره 24، صص 79-55.
-   مقدس­جعفری، محمدحسن، داور شیخاوندی، حامد شریفپور (7831). رابطه هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان کُرد (مطالعه موردی دانشگاه پیام نور سقز)، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 33، صص 621-79.
-   مقدس، علی­اصغر و فاطمه نوروزی (1390). مقایسه ارزش­های مذهبی بین دو نسل دختران و مادران شهرهای لار و جهرم، مطالعات اجتماعی و روانشناختی زنان، شماره 29، صص34-7.
-      منتظر قائم، مهدی و احسان شاقاسمی (1387). اینترنت و تغییر اجتماعی در ایران: نگاهی فراتحلیلی با تاکید بر جوانان، مجله جامعهشناسی ایران، سال نهم، شماره 3 و 4، صص 241-021. 
-      موحد، مجید، حلیمه عنایت، محمدتقی عباسی شوازی (1385).  بررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی با نگرش دانشجویان نسبت به معاشرت و دوستی دختر و پسر پیش از ازدواج، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره 47، صص 165-147.
-   نقدی، اسداله و اسماعیل بلالی (1389). مسأله اجتماعی خاموش و نامریی: کاهش شانس ازدواج برای دختران روستایی (نقاط روستایی همدان)، فصلنامه توسعه محلی (روستایی- شهری)، دوره 2، شماره 2، صص 94-77.
-      نوابخش، مهرداد (1390). جهانی­شدن و بحران هویت جوانان، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، دوره 2، شماره 3، صص 110-89.
-      وزارت ورزش و جوانان (1380). "معرفی تشکل­های غیردولتی جوانان ایران"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1381). "بررسی وضعیت مهاجرت جوانان"، گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1383الف). بررسی وضعیت اشتغال جوانان، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1383ب). "نگرش­ها و رفتارهای مشارکتی جوانان،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1383ج). "پیمایش ملی جوانان و گذران اوقات فراغت،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1384الف). "نگرش دختران و زنان جوان نسبت به ازدواج موقت،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1384ب). "وضعیت بهداشتی و سلامت جوانان در سال 1384،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      وزارت ورزش و جوانان (1385). "بررسی سرمایه اجتماعی در میان جوانان،" گزارش طرح پژوهشی، وزارت ورزش و جوانان.
-      Glass, G. V, B. McGaw, and M. L. Smith (1981). Meta-analysis in Social Research, Beverly Hills, CA: SAGE.
-      Hull, T., I. Utomo, P. McDonald, A. Reimondos, and A. Utomo (2012). Rethinking Unmet Reproductive Health Needs among Young Adults, the 2010 Greater Jakarta Transition to Adulthood Study, Policy Brief No.6, Australian Demographic and Social Research Institute, ANU.
-      McDonald, P. (2012). Underemployment of Senior High School Graduates, The 2010 Greater Jakarta Transition to Adulthood Study, Policy Brief No.1, Australian Demographic and Social Research Institute, ANU.
-      McDonald, P., I. Utomo, A. Reimondos, A. Utomo, T.  Hull, G. Jones (2010). Human Capital Outcomes of Young Migrants to Greater Jakarta, Paper presented at the International Seminar on Youth Migration and Transition to Adulthood in Developing Countries IUSSP Scientific Panel on Adolescent Life Course in Developing Countries, Rio de Janeiro, Brazil, 8-10 December 2010.
-      Rindfuss, R. (1991). The Young Adult Years: Diversity, Structural Change and Fertility, Demography 28(4): 493–512.
-      Salehi-Isfahani, J., and D. Egel (2007). Youth Exclusion in Iran: The State of Education, Employment and Family Formation, Middle East Youth Initiative Working Paper. 
-      Westley, S. D., and M. Kim Choe (2002). Asia's Changing Youth Population, Pp. 57-68, in The Future of Population in Asia, East-West Center.
-      Xenos, P., and M. Kabamalan (1998). The Social Demography of Asian Youth: A Reconstruction Over 1950-1990 and Projections to 2025, East-West Center Working Papers, No. 102.
-      Xenos, P., and M. Kabamalan (2005). A Comparative History of Age-Structure and Social Transitions among Asian Youth, Chapter 4, Pp. 57-88 in in Population, Resources and Development: Riding the Age Waves, Volume.1, Edited by Tuljpurkar, S., I. Pool, and V. Prachuabmoh, Springer Press.