بررسی چند متغیره تغییرات نسلی باروری در ایران: مطالعه زنان 64-35 ساله براساس نمونه 2% سرشماری 1390

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران

2 دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران

3 عضو هیئت علمی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز

4 عضو هیئت علمی وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی

چکیده

این مقاله بررسی چندمتغیره تغییرات باروری نسل‌‌ها در ایران را مورد توجه قرار داده و با استفاده از مدل رگرسیونی بقاء بازه‌های زمانی‌ مجزا، نسبت پیشرفت موالید را  برای هر دوره انتقالی نسل‌های مختلف به صورت جداگانه مطالعه نموده است. با استفاده از این روش، احتمالات فرزندآوری در هر انتقال و شاخص‌های باروری مرتبط با آن به صورت چندمتغیری و بر اساس متغیرهایی نظیر وضعیت اقتصادی، محل سکونت، سطح تحصیلات و اشتغال محاسبه ‌شده است.
داده‌های مورد استفاده در این پژوهش، نمونه 2% داده‌های خام سرشماری‌ عمومی نفوس و مسکن سال 1390 است و این مطالعه تغییرات باروری در ایران را برای نسل‌‌های متولد 1326 تا 1355،  بررسی نموده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که میزان باروری تجمعی روندی کاهشی را تجربه کرده است و این روند کاهشی برای همه گروه‌های اقتصادی، اجتماعی، و جمعیتی اتفاق افتاده است. همچنین این مطالعه نشان‌ می‌دهد نقش متغیرهای اقتصادی-اجتماعی در تبیین تفاوت‌های باروری در نسل‌های جوانتر نسبت به زنان مسن کاهش یافته است، اما با این وجود، تفاوت‌های باروری در میان گروه‌های مختلف اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی هنوز مشهود است و علی‌الخصوص احتمال تولد فرزندان دوم به بعد در نسل‌های مختلف بیشتر تحت تاثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی بوده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Multivariate Analysis of Cohort Fertility Change in Iran: A Study on Women Aged 35-64 Using a %2 Sample Data from the 2011 Census

نویسندگان [English]

  • حسن عینی‌زیناب 1
  • زهرا سلطانی 2
  • محمداسماعیل مطلق 3
  • محمد اسلامی 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Multivariate Analysis of Cohort Fertility Change in Iran: A Study on Women Aged 35-64 Using a %2 Sample Data from the 2011 Census
This paper considers a multivariate analysis of cohort fertility changes in Iran, applying discrete-time survival regression models to study parity progression ratios for each cohort’s parity transitions.Multivariate childbearing probabilities at each transition and related fertility components are calculated by categories of economic status, residence, education, and employment.
A 2% sample data from Iran’s 2011 Population and Housing Census has been used to study the cohort fertility change among women born between 1947 and 1976. The findings reveal the Cumulative Fertility Rates have experienced a declining trend in all economic, social, and demographic groups. The study shows a declining role of socioeconomic factors in explaining fertility differentials for younger cohorts. However, the fertility differentials among different socio-economic groups still exist and these variables are important determinants of probabilities of having a second or higher order birth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cohort
  • fertility changes
  • survival regression models
  • Multivariate analysis
  • socioeconomic variables

مراجع

-      ترابی، فاطمه (1389). "نقش ناهمگونی مشاهده نشده در تحلیل های پیشینه واقعه: کاربرد در تحلیل رفتار باروری زنان در ایران"، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال پنج، شماره دهم،  صص: 6-32#
-   رستگارخالد امیر، محمدی میثم (1394). "تغییرات فرهنگی و افت باروری در ایران (بر پایه تحلیل ثانوی داده­های پیمایش ارزش­ها و نگرش­های ایرانیان)"، جامعه­شناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره دوم، اصفهان، ایران. صص: 159-180#
-   عباسی­شوازی محمدجلال، علی­ماندگاری ملیحه(1389). "تأثیر ابعاد متفاوت استقلال زنان بر رفتار باروری آنها در ایران" .زن در توسعه و سیاست ( پژوهش زنان). شماره 1، تهران، ایران. صص 31-51#
-   عینی‌زیناب حسن (1391). بررسی چند متغیری میزان باروری کل و شاخص‌های مربوطه در ایران (گزارش طرح تحقیقاتی). مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران، ایران#
-   عینی‌زیناب حسن (1392). "بررسی چند متغیری میزان باروری کل و شاخص‌های مربوطه در ایران". فصلنامه مطالعات جمعیتی، سال اول، شماره دوم، تهران، ایران. صص 9-24#
-      عینی زیناب حسن، سلطانی‌چم‌حیدری‌ زهرا، شمس‌قهفرخی فریده، شیری محمد، اسلامی محمد، اسماعیل مطلق محمد (1393). بررسی چندمتغیری روند تغییرات باروری در ایران (گزارش طرح تحقیقاتی)، پژوهشکده آمار ایران، تهران، ایران#
-      مرکز آمار ایران، 1390، داده­های خام 2% نتایج سرشماری سال 1390، سایت مرکز آمار ایران،http://www.amar.org.ir#/Default.aspx?tabid=1603
-      Abbasi-Shavazi, M.J. and McDonald, P (2005). “National and provincial-level fertility trends in Iran, 1972-2000”, Working Paper in Demography No. 94, Australian National University#
-      Abbasi-Shavazi, M. J., McDonald, P., & Hosseini-Chavoshi, M (2009). The fertility transition in Iran. Revolution and Reproduction. Dordrecht [u. a.]: Springer#
-      Abbasi-Shavazi, M., Hosseini-Chavoshi, M. Banihashemi, F., and Khosravi, A. (2013). “The own–children estimates of fertility applied to the 2011 Iran Census and the 2010 Iran-MIDHS: An evaluation”. Paper presented at the XXVII IUSSP International Population Conference, Busan, Republic of Korea, 26–31 August#
-      Aghajanian, A. and Mehryar, A.H. (2007). “The pace of fertility decline in Iran: Finding from the demographic and Health Survey”. Journal of Comparative Family Studies: 255-264#
-      Bongaarts, J. (1982). “The fertility inhibiting effects of the intermediate variables”. Studies in Family Planning 13: 179–189#
-      Davis, K and Blake, J. (1956). “Social Structure and Fertility: An Analytic Framework”. Economic Development and Cultural Change, 211-235#
-      Feeney, Griffith, and Jingyuan Yu. (1987). “Period parity progression measures of fertility in China”.Population Studies 41:77–102#
-      Feeney, G. (1983). “Population dynamics based on birth intervals and parity progression”. Population Studies 37: 75–89#
-      Feeney, G. (1986). “Period Parity Progression Measures of Fertility in Japan”. NUPRI Research Papers Series: 35. Tokyo: Nihon University Population Research Institute#
-      Eini-Zinab, H. 2011. “Multivariate life table methodology for estimating the effect of child mortality on the total fertility rate and its components”. East-West Center Working Paper 123. Honolulu: East-West Center#
http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/popwp123.pdf
-- Eini-Zinab, H (2013). “Multidimential life-table analysis of the effect child mortality on total fertility rate in India, 1992-93, 1998-99, 2005-06”. Population studies 67(1), 7-23. http://www.measuredhs.com/pubs/pdf/WP70/WP70.pdf#
-       Hosseini-Chavoshi, M., McDonald, P., & Abbasi-Shavazi, M. J. (2006). “The Iranian Fertility Decline, 1981-1999: An Application of the Synthetic Parity Progression Ratio Method”/La baisse de la fécondité en Iran, 1981-1999: application de la méthode des probabilités d'agrandissement transbersales/El descenso de la fecundidab en Irán, 1981-1999: Aplicación del método de las Probabilidades de aumento trasversales. Population (english edition), 701-718#
-      Luther, N. Y., and L. J. Cho. (1988). “Reconstruction of birth histories from census and household survey data”. Population Studies 42: 451–72#
-      McDonald, P., Hosseini-Chavoshi, M., Abbasi-Shavazi, M.J. and Rashidian, A. (2015). “An assessment of recent Iranian fertility trends using parity progression ratios”. Demographic Research 32: 1581-1602#
-      Retherford, R. D. (1985). “A theory of marital fertility transition”. Population Studies 39:249-268#
-      Retherford, R. D., Ogawa, N., Matsukura, R., & Eini-Zinab, H. (2009). “Multivariate Analysis of Parity Progression-based Measures of the Total Fertility Rate and its Components Using Individual-level Data”. East-West Center Working Paper No. 119. Honolulu: East-West Center#
http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/POPwp119.pdf
-      Retherford, R. D., N. Ogawa, R. Matsukura, and H. Eini-Zinab. (2010a). “Multivariate analysis of parity progression-based measures of the total fertility rate and its components”. Demography 47 (1): 97–124#
-      Retherford, R. D., H. Eini-Zinab, M. K. Choe, N. Ogawa, and R. Matsukura. (2010b). “Further Development of Methodology for Multivariate Analysis of the Total Fertility Rate and its Components Based on Birth-history Data”. East-West Center Working Paper 122. Honolulu: East-West Center#
http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/popwp122.pdf  
-      Retherford, R. D., H. Eini-Zinab, M. K. Choe, N. Ogawa, and R. Matsukura. (2013).  “Multidimensional life table estimation of the total fertility rate and its components”. Demography 50 (4): 1387-1395#
-      Van Imhoff, E. (2003). “Cohort Analysis” In P. Demeny, & G. McNicoll (Eds.), Encyclopedia of POPULATION 1: 155-157). New York: Macmillan Refrence USA#
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 9، شماره 18
آذر 1393
صفحه 32-72

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 آذر 1395
  • تاریخ پذیرش: 29 آذر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار