ORIGINAL_ARTICLE
گسترش فردگرایی و مسأله کمفرزندآوری: مطالعهای در شهر رشت
گذار جمعیتشناختی با جهتگیری باروری "زیر سطح جایگزینی" ویژگی مسلط جمعیت ایران شده است. به نظر میرسد که نقش غالب در این روند شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی از یک طرف و گسترش تمایلات و خواستههای خود مردم از طرف دیگر است. این گذار در استان گیلان زودتر آغاز شده و پژوهشها نشان میدهند که این استان کمترین باروری در کشور را داراست. از همین رو هدف مقاله توصیف و تبیین کاهش شدید فرزندآوری در شهر رشت با استفاده از چارچوب نظری فردگرایی میباشد.پژوهش حاضر از نوع پیمایشی با استفاده از تکنیک پرسشنامه و با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای، به حجم 400 نفر انجام شده است. نتایج نشان میدهد، که شاخصهای فردی شدن در کاهش فرزندآوری تأثیرگذارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که متغیرهای تحصیلات زنان، آشنایی اولیه زوجها، الگوهای همسرگزینی و اشتغال زنان نقش تعیینکنندهای در تبیین متغیر وابسته پژوهش دارند. این نتایج کارآیی نظریههای گیدنز و بک در مورد فردی شدن و بخش جامعهشناختی نظریه گذار جمعیتی دوم را تأیید میکند
https://www.jpaiassoc.ir/article_23144_066d85df6724424f5cbd9793375499c3.pdf
2014-11-22
1
25
واژگان کلیدی: فرزندآوری
باروری زیر سطح جایگزینی
فردی شدن
گذار جمعیتی دوم
محمد امین
کنعانی
1
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان
AUTHOR
سعادت
بخشی
2
کارشناس ارشد جامعهشناسی، دانشگاه گیلان
AUTHOR
- آزاد ارمکی، تقی(1392)، جامعهشناسی خانوادة ایرانی، انتشارات سمت، چاپ چهارم، تهران#
1
- امینی یخدانی، مریم، گذار دوم جمعیت، در#www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=41305
2
- حسینی، حاتم و بلال بگی (1391)، فرهنگ و فرزندآوری: بررسی تمایلات باروری زنان کرد شهر مهاباد، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، ش 58، صص 121-161#
3
- جلاییپور، حمیدرضا و محمد گرامیان نیک (1390)، "نگاهی به مدرنیته از دریچه روابط شخصی؛ ارزیابی مفهوم رابطه ناب گیدنز"، مجله علوماجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هشتم، شماره 1، صص 52-19#
4
- رحمتی، صفرقائد و فاطمه السادات حسینی (1391)، تحلیل رابطة بین شاخصهای بهداشتی و آموزشی با سطح باروری در استانهای کشور، فصلنامة رفاه اجتماعی، سال 12، ش 45، صص 319-337#
5
- سرایی، حسن (1387)، گذار جمعیتی دوم، با نیم نگاهی به ایران، نامة انجمن جمعیتشناسی ایران، سال 3، شمارة 6، صص 118-140#
6
- سرایی، حسن (1385)، تداوم و تغییر خانواده در جریان گذار جمعیتی ایران، نامة انجمن جمعیتشناسی ایران، شمارة 2، صص37-60#
7
- سرایی، حسن و سجاد اجاقلو (1392)، مطالعه نسلی تغییر ارزش ازدواج در ایران، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره چهارم. صص 19-41#
8
- سرینیواسان، کی. (1384)، فنون اساسی تحلیل و کاربرد جمعیتشناسی، (ترجمه محمد امین کنعانی)، رشت: انتشارات دانشگاه گیلان#
9
- عباسی شوازی، محمد جلال (1380)، همگرایی رفتارهای باروری در ایران(میزان، روند و الگوی سنی باروری در استان های کشور در سال های 1351 و 1375)، نامة علوم اجتماعی، ش 18، صص 201-231#
10
- عباسیشوازی، محمدجلال؛ پیتر مکدونالد، میمنت حسینیچاوشی و زینب کاوهفیروز (1381)، بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در استان یزد با استفاده از روشهای کیفی، نامه علوم اجتماعی، ش 20، صص 169-203#
11
- عباسیشوازی، محمد جلال و رسول صادقی (1385)، قومیت و باروری: تحلیل رفتار باروری گروههای قومی در ایران، نامة علوم اجتماعی، شماره 29، صص 29-58#
12
- عباسیشوازی، محمد جلال و ملیحه علیمندگاری (1389)، تأثیر ابعاد متفاوت استقلال زنان بر رفتار باروری آنها در ایران، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دورة 8، ش 1، صص 31-51#
13
- عباسیشوازی، محمدجلال؛ میمنت حسینیچاوشی؛ و فریباسادات بنیهاشمی (1392)، تحولات باروری در ایران در چهار دهه اخیر: کاربرد و ارزیابی روش فرزندان خود در برآورد باروری با استفاده از دادههای سرشماری 1365 تا 1390؛ پژوهشکده آمار#
14
- عباسیشوازی، محمدجلال؛ و زهره خواجهصالحی (1392)، سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اجتماعی، و تحصیلات زنان بر تمایل به فرزندآوری (مطالعة موردی شهر سیرجان)، نشریة زن در توسعه و سیاست، دورة 11 ، شمارة 1، صص 45-64#
15
- فروتن، یعقوب (1388)، زمینههای فرهنگی تحولات جمعیتشناختی با اشاراتی به انتقال باروری در ایران، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، صص 91- 110#
16
- لبیبی، محمدمهدی (1392)، نگرشی نوین به تحول ارزش های خانوادگی در ایران، پرونده ماه، شماره 64، صص 32-37#
17
- مرکز آمار ایران، (بیتا)، گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390#
18
- محمودی، محمدجواد؛ شهلا کاظمیپور؛ مهدی احراری و علی نیکونسبتی (1391)، پیش بینی باروری کل ایران تا افق 1404، مبتنی بر دیدگاه توسعهای و سناریوهای اقتصادی، مطالعات راهبردی زنان، سال 14، ش 55، صص 7-53#
19
- مطیعحقشناس، نادر (1382)، بررسی تاثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی بر رفتار باروری در ارومیه، فصلنامه جمعیت، شماره 45 و 46، صص 87-102#
20
- میرمحمدصادقی، جواد؛ اکبر توکلی؛ و فریبا واحدسعید (1389)، عوامل اجتماعی-اقتصادی و جمعیت شناختی موثر بر باروری در مناطق روستایی شهرستان نجف آباد، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دورة 8، ش 1، صص 143-159#
21
- Abbasi-Shavazi, M.J., M. Hosseini-Chavoshi, P. Mcdonald, and B. Delavar (2004)#
22
- Fertility Transition in Iran: Evidence from Four Selected Provinces (Persian), Ministry Of Health and Medical Education. Tehran#
23
- Bailey, A.K. (2009), How Personal Is the Political? Democratic Revolution and Fertility Decline, Journal of Family History, 34(4): 407-425#
24
- Beck, U. and E. Beck-Gernsheim (2002), Individualization: Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequence. London: Sage#
25
- Caldwell, J.C. (1976), Towards a Restatement of Demographic Transition Theory, Population and Development Review, 2: 579-616#
26
- Cherlin, A., E.C. Worth, S. P. Morgan, and C. Wimer (2013), the Effects of the Great Recession on Family Structure and Fertility, The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 650(1): 214-231#
27
- Coleman, D. (2006), Immigration and Ethnic Change in Low-Fertility Countries: A Third Demographic Transition, Population and development Review, 32(3): 401–446#
28
- Esteve, A., G.R. Joan, R. Lesthaeghe, and L.G. Antonio (2012), The “Second Demographic Transition” Features in Latin America: the 2010 Update, Centre d’Estudis Demografics, Universitat Autonoma de Barcelona, IUSSP Paper#
29
- Giddens, A. (1991), Modernity and Self-identity: Self and Society in the late Modern Age. Polity Press#
30
- Giddens, A. (1994), Reflexive Modernization: Politics, Tradition, and Aesthetics in the Modern Social Order, With Ulrich Beck and Scott Lash. Polity Press#
31
- Guetto, R., R. Luijkx, and S. Scherer (2015), Religiosity, gender attitudes and women’s labour market participation and fertility decisions in Europe, Acta Sociologica, 58(2): 155-172#
32
- Lesthaeghe, R. and D.J. van de Kaa, (1986), "Twee demografische transities? (Two demographic transitions?)". Bevolking - Groei en Krimp, Mens en Maatschappij, Van Loghum Slaterus, Deventer: van Loghum-Slaterus, pp: 9-24#
33
- Lynn, F.B., B. Schneider, and Z. Zhang (2013), the Changing Relationship between Fertility Expectations and Educational Expectations, Journal of Family Issues, 34(9): 1147-1174#
34
- Knodel, J. and E. Van DE Walle (1979), Lesson from the Past: Policy Implications of Historical Fertility Studies, Population and Development Review, 5, (2): 217-245#
35
- Requena, M. and L. Salazar (2014), Education, Marriage, and Fertility: The Spanish Case, Journal of Family History, 39(3): 283-302#
36
- Surkyn, J. and R. Lesthaeghe (2004), Value Orientations and the Second Demographic Transition (SDT) in Northern, Western and Southern Europe: An Update, Demographic Research, 3: 45-86#
37
- Solsona, P.M. (1997),Second Demographic Transition from a Gender Perspective: The Case of Catalonia, Women and Families: Evolution of the Status Of Women as Factor and Consequence of Changes in Family Dynamics, Maria Eugenia COSIO-ZAVALA (ed), Paris, Cicred, pp:171-190#
38
- Van de Kaa, D.J. (2003), Demographics in transition: An essay on continuity and discontinuity in value change, in: Population of Central and Eastern Europe: Challenges and Opportunities, I. Kotowska, and J. Jozwiak, eds., Statistical Publishing Establishment, Warsaw, pp. 641–663#
39
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی چند متغیره تغییرات نسلی باروری در ایران: مطالعه زنان 64-35 ساله براساس نمونه 2% سرشماری 1390
این مقاله بررسی چندمتغیره تغییرات باروری نسلها در ایران را مورد توجه قرار داده و با استفاده از مدل رگرسیونی بقاء بازههای زمانی مجزا، نسبت پیشرفت موالید را برای هر دوره انتقالی نسلهای مختلف به صورت جداگانه مطالعه نموده است. با استفاده از این روش، احتمالات فرزندآوری در هر انتقال و شاخصهای باروری مرتبط با آن به صورت چندمتغیری و بر اساس متغیرهایی نظیر وضعیت اقتصادی، محل سکونت، سطح تحصیلات و اشتغال محاسبه شده است. دادههای مورد استفاده در این پژوهش، نمونه 2% دادههای خام سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 است و این مطالعه تغییرات باروری در ایران را برای نسلهای متولد 1326 تا 1355، بررسی نموده است. یافتهها نشان میدهد که میزان باروری تجمعی روندی کاهشی را تجربه کرده است و این روند کاهشی برای همه گروههای اقتصادی، اجتماعی، و جمعیتی اتفاق افتاده است. همچنین این مطالعه نشان میدهد نقش متغیرهای اقتصادی-اجتماعی در تبیین تفاوتهای باروری در نسلهای جوانتر نسبت به زنان مسن کاهش یافته است، اما با این وجود، تفاوتهای باروری در میان گروههای مختلف اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی هنوز مشهود است و علیالخصوص احتمال تولد فرزندان دوم به بعد در نسلهای مختلف بیشتر تحت تاثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی بوده است.
https://www.jpaiassoc.ir/article_23145_bc7651c292291148e04d906932b4128a.pdf
2014-11-22
32
72
نسل
تغییرات باروری
مدل رگرسیونی بقاء
بررسی چند متغیره
متغیرهای اقتصادی- اجتماعی
حسن
عینیزیناب
1
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران
AUTHOR
زهرا
سلطانی
2
دانشجوی دکتری جمعیتشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
محمداسماعیل
مطلق
3
عضو هیئت علمی دانشگاه جندیشاپور اهواز
AUTHOR
محمد
اسلامی
4
عضو هیئت علمی وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی
AUTHOR
- ترابی، فاطمه (1389). "نقش ناهمگونی مشاهده نشده در تحلیل های پیشینه واقعه: کاربرد در تحلیل رفتار باروری زنان در ایران"، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال پنج، شماره دهم، صص: 6-32#
1
- رستگارخالد امیر، محمدی میثم (1394). "تغییرات فرهنگی و افت باروری در ایران (بر پایه تحلیل ثانوی دادههای پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان)"، جامعهشناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره دوم، اصفهان، ایران. صص: 159-180#
2
- عباسیشوازی محمدجلال، علیماندگاری ملیحه(1389). "تأثیر ابعاد متفاوت استقلال زنان بر رفتار باروری آنها در ایران" .زن در توسعه و سیاست ( پژوهش زنان). شماره 1، تهران، ایران. صص 31-51#
3
- عینیزیناب حسن (1391). بررسی چند متغیری میزان باروری کل و شاخصهای مربوطه در ایران (گزارش طرح تحقیقاتی). مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران، ایران#
4
- عینیزیناب حسن (1392). "بررسی چند متغیری میزان باروری کل و شاخصهای مربوطه در ایران". فصلنامه مطالعات جمعیتی، سال اول، شماره دوم، تهران، ایران. صص 9-24#
5
- عینی زیناب حسن، سلطانیچمحیدری زهرا، شمسقهفرخی فریده، شیری محمد، اسلامی محمد، اسماعیل مطلق محمد (1393). بررسی چندمتغیری روند تغییرات باروری در ایران (گزارش طرح تحقیقاتی)، پژوهشکده آمار ایران، تهران، ایران#
6
- مرکز آمار ایران، 1390، دادههای خام 2% نتایج سرشماری سال 1390، سایت مرکز آمار ایران،http://www.amar.org.ir#/Default.aspx?tabid=1603
7
- Abbasi-Shavazi, M.J. and McDonald, P (2005). “National and provincial-level fertility trends in Iran, 1972-2000”, Working Paper in Demography No. 94, Australian National University#
8
- Abbasi-Shavazi, M. J., McDonald, P., & Hosseini-Chavoshi, M (2009). The fertility transition in Iran. Revolution and Reproduction. Dordrecht [u. a.]: Springer#
9
- Abbasi-Shavazi, M., Hosseini-Chavoshi, M. Banihashemi, F., and Khosravi, A. (2013). “The own–children estimates of fertility applied to the 2011 Iran Census and the 2010 Iran-MIDHS: An evaluation”. Paper presented at the XXVII IUSSP International Population Conference, Busan, Republic of Korea, 26–31 August#
10
- Aghajanian, A. and Mehryar, A.H. (2007). “The pace of fertility decline in Iran: Finding from the demographic and Health Survey”. Journal of Comparative Family Studies: 255-264#
11
- Bongaarts, J. (1982). “The fertility inhibiting effects of the intermediate variables”. Studies in Family Planning 13: 179–189#
12
- Davis, K and Blake, J. (1956). “Social Structure and Fertility: An Analytic Framework”. Economic Development and Cultural Change, 211-235#
13
- Feeney, Griffith, and Jingyuan Yu. (1987). “Period parity progression measures of fertility in China”.Population Studies 41:77–102#
14
- Feeney, G. (1983). “Population dynamics based on birth intervals and parity progression”. Population Studies 37: 75–89#
15
- Feeney, G. (1986). “Period Parity Progression Measures of Fertility in Japan”. NUPRI Research Papers Series: 35. Tokyo: Nihon University Population Research Institute#
16
- Eini-Zinab, H. 2011. “Multivariate life table methodology for estimating the effect of child mortality on the total fertility rate and its components”. East-West Center Working Paper 123. Honolulu: East-West Center#
17
http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/popwp123.pdf
18
-- Eini-Zinab, H (2013). “Multidimential life-table analysis of the effect child mortality on total fertility rate in India, 1992-93, 1998-99, 2005-06”. Population studies 67(1), 7-23. http://www.measuredhs.com/pubs/pdf/WP70/WP70.pdf#
19
- Hosseini-Chavoshi, M., McDonald, P., & Abbasi-Shavazi, M. J. (2006). “The Iranian Fertility Decline, 1981-1999: An Application of the Synthetic Parity Progression Ratio Method”/La baisse de la fécondité en Iran, 1981-1999: application de la méthode des probabilités d'agrandissement transbersales/El descenso de la fecundidab en Irán, 1981-1999: Aplicación del método de las Probabilidades de aumento trasversales. Population (english edition), 701-718#
20
- Luther, N. Y., and L. J. Cho. (1988). “Reconstruction of birth histories from census and household survey data”. Population Studies 42: 451–72#
21
- McDonald, P., Hosseini-Chavoshi, M., Abbasi-Shavazi, M.J. and Rashidian, A. (2015). “An assessment of recent Iranian fertility trends using parity progression ratios”. Demographic Research 32: 1581-1602#
22
- Retherford, R. D. (1985). “A theory of marital fertility transition”. Population Studies 39:249-268#
23
- Retherford, R. D., Ogawa, N., Matsukura, R., & Eini-Zinab, H. (2009). “Multivariate Analysis of Parity Progression-based Measures of the Total Fertility Rate and its Components Using Individual-level Data”. East-West Center Working Paper No. 119. Honolulu: East-West Center#
24
http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/POPwp119.pdf
25
- Retherford, R. D., N. Ogawa, R. Matsukura, and H. Eini-Zinab. (2010a). “Multivariate analysis of parity progression-based measures of the total fertility rate and its components”. Demography 47 (1): 97–124#
26
- Retherford, R. D., H. Eini-Zinab, M. K. Choe, N. Ogawa, and R. Matsukura. (2010b). “Further Development of Methodology for Multivariate Analysis of the Total Fertility Rate and its Components Based on Birth-history Data”. East-West Center Working Paper 122. Honolulu: East-West Center#
27
http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/popwp122.pdf
28
- Retherford, R. D., H. Eini-Zinab, M. K. Choe, N. Ogawa, and R. Matsukura. (2013). “Multidimensional life table estimation of the total fertility rate and its components”. Demography 50 (4): 1387-1395#
29
- Van Imhoff, E. (2003). “Cohort Analysis” In P. Demeny, & G. McNicoll (Eds.), Encyclopedia of POPULATION 1: 155-157). New York: Macmillan Refrence USA#
30
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مضیقه ازدواج در ایران
بحث مضیقه ازدواج یا عدم تعادل تعداد مردان و زنان واقع در سن ازدواج در اثر تغییرات ساختار سنی جمعیت کشور در پژوهشهای پیشین مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش به روز کردن اطلاعات موجود در مورد وضعیت مضیقه ازدواج در ایران بر اساس نتایج آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1390 است. به منظور دستیابی به تحلیلی دقیق از وضعیت مضیقه ازدواج، علاوه بر بررسی نسبتهای جنسی و مقایسههای توصیفی، از شاخص میزان فراهمی زوج و شاخص مقایسهای نسبت شانس ازدواج نیز استفاده میگردد. این شاخصها برای زنان و مردان در کل کشور و نیز به تفکیک مناطق شهری-روستایی محاسبه میشوند. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که در گروه سنی 24-20 ساله، زنان به جز زنان شهرنشین دارای تحصیلات متوسطه و پیش دانشگاهی؛ در گروه سنی 29-25، مردان شهر نشین دارای تحصیلات متوسطه و پیش دانشگاهی و کل زنان این گروه سنی؛ در گروه سنی 34-30، همه زنان در شرایط مضیقه ازدواج هستند و به طور کلی زنان بیش از مردان با مضیقه ازدواج روبرو هستند.
https://www.jpaiassoc.ir/article_23373_fa9ee13552b049bb0a54cd6842aa0153.pdf
2014-11-22
74
94
واژگان کلیدی: ازدواج
مضیقه ازدواج
شاخص میزان فراهمی زوج
شاخص مقایسهای نسبت شانس ازدواج
ایران
فاطمه
ترابی
1
استادیار جمعیتشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
مسعود
کوچانی اصفهانی
2
کارشناس ارشد جمعیتشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
محمد
شکفته گوهری
3
کارشناس ارشد جمعیتشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
- احمدی، وکیل و رضا همتی (1387). "بررسی وضعیت مضیقه ازدواج در ایران"، مطالعات راهبردی زنان. شماره 41، صص: 64-43#
1
- امیرخسروی، ارژنگ (1367). "بررسی ازدواج و طلاق در کشور"، مجموعه مقالات سمینار جمعیت و توسعه در مشهد، صص: 246-227#
2
- امیرخسروی، ارژنگ و یدالله فرهادی (1372). "عدم تعادل در عرضه و تقاضای ازدواج"، فصلنامه جمعیت، شماره 5 و 6، صص: 127-93#
3
- بلادی موسوی، صدرالدین (1383). "تحصیلات عالی، موازنه جنسی و ازدواج"، مطالعات راهبردی زنان، شماره 26، صص: 285-230#
4
- ترابی، فاطمه و عباس عسکری ندوشن (1391). "پویایی ساختار سنی جمعیت و تغییرات ازدواج در ایران"، نامه انجمن جمعیتشناسی ایران، دوره 7، شماره 13، صص: 23-5#
5
- تمنا، سعید (1389). مبانی جمعیت شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور#
6
- درودی آهی، ناهید (1381 الف). "تحولات دموگرافیک و پدیده مضیقه ازدواج در ایران"، مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران: تحولات اخیر و آینده جمعیت ایران، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، صص: 208-195#
7
- درودی آهی، ناهید (1381 ب). "عدم توازن نسبتهای جنسی در سنین ازدواج"، فصلنامه جمعیت، شماره41، صص: 22-1#
8
- ربانی، رسول، وحید قاسمی و وکیل احمدی (1389). "بررسی مضیقه ی ازدواج در استانهای شمالی"، مطالعات اجتماعی ایران، شماره 11، صص: 62-46#
9
- سازمان ثبت احوال کشور (1390). "ازدواج ثبت شده بر حسب اختلاف سن زوج به زوجه"، دسترسی آنلاین در: (http://www.sabteahval.ir/default.aspx?tabid=99)#
10
- کمالی، افسانه (1386). "بررسی تنگنای ازدواج در ایران"، مطالعات جوانان، شماره 10 و 11، صص: 16-5#
11
- کمالی، افسانه و مجید کوششی (1383). تحلیل وضعیت ازدواج زنان در ایران، شورای عالی انقلاب فرهنگی. دسترسی آنلاین در : http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/7399#
12
- Demeny, P., & McNicoll, G. (2003). Encyclopedia of Population. New York: Thomson Gale#
13
- Glick, P. C. (1988). “Fifty Years of Family Demografy: A Record of Social Change”, Journal of Marriage and Family, 50: 861-873#
14
- Goldman, N., Westoff , C., and Hammerslough, C. (1984) "Demography of the Marriage Market in the United States", Population Index, 50, 5_25#
15
- Guilmoto, C. (2012). "Skewed Sex Ratios at Birth and Future Marriage", Demography, 49(1): 77-100#
16
- Heer, D. and Shechtman, A. (1981). "The Impact of the Female Marriage Squeeze and the Contraceptive Revolution on Sex Roles and", Marriage and Family, 43(1): 49-65#
17
- Jiang, Q., Feldman, M., and Li, S. (2014). " Marriage Squeeze, Never-Married Proportion", Popul Res Policy Rev, 33(2): 189-204#
18
- Qian, Y. (2012). "Marriage Squeeze for Highly Educated Women?", San Francisco: Ohio State University#
19
- Torabi, F. and Baschieri, A. (2010). "Ethnic Differences in Transition to First Marriage in Iran: The Role of Marriage Market, Women's Socio-Economic Status, and Process of Development", Demographic Research, 22(2): 29-62#
20
- Torabi, F, Baschieri, A., Clarke, L., and Abbasi-Shavazi, M.J. (2013). "Marriage postponement in Iran: accounting for socio-economic and cultural change in time and space", Population, Space and Place, 19 (3): 258-274#
21
- Veevers, j. (1988). " The Real Marriage Squeeze, Mate Selection, Mortality, and the Mating Gradient", Sociological Perspectives, 31(2): 169-189#
22
- Yang, W. and Tiffany Liu, Y. (2005). "Gender Imbalances and the Twisted Marriage Market in Taiwan", The Family and Social Change in Chinese Societies, 35: 117-130#
23
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تحولات امید زندگی مجردی در ایران با استفاده از جداول خالص زناشویی: دوره 1385 تا 1390
جداول خالص زناشویی با ریزش جمعیت یک نسل فرضی بر اثر ازدواج و همزمان با در نظر گرفتن احتمالات مرگومیر، امید زندگی مجردی یا تعداد سالهای انتظار برای ازدواج و یا مرگ را برای سنین مختلف زناشویی محاسبه میکند. در این مطالعه با استفاده از دادههای سرشماری سالهای 1385 و 1390، جداول خالص زناشویی در دو زیرگروه اجتماعی افراد "باسواد" و "بیسواد"، برای تمامی سنین (49-10 سال) ساخته شد. یافتهها نشان میدهند تعداد سالهای انتظار برای ازدواج مردان و زنان باسواد در بدو تولد در سال 1390 به ترتیب 33/26 و 18/24 میباشد که نسبت به سال 1385 تقریباً 7/0 سال افزایش یافته است. در میان افراد بیسواد نیز هر چند سالهای انتظار کمتری را نسبت به افراد با سواد تجربه میکنند، این شاخص افزایش یافته است. در سال 1390، تعداد سالهای انتظار برای ازدواج و یا مرگ برای کلیه سنین زیر 30 سال بالاتر از 1385 است. این تغییرات، افزایش درصد ازدواجهای با تأخیر را طی این دوره نشان میدهد. همچنین طی دوره 1390-1385، حدود 93 درصد از افراد تا سن 49 سالگی ازدواج میکنند. حدود 5 درصد تا این سن بدون اینکه ازدواج کرده باشند، با واقعه مرگ روبرو میشوند و حدود 2 درصد نیز هرگز ازدواج نمیکنند.
https://www.jpaiassoc.ir/article_23422_019c24c0c3e9058909e6e4e2c8d56e09.pdf
2014-11-22
96
119
واژگان کلیدی: امید زندگی مجردی
جداول خالص زناشویی
وضعیت سواد
تأخیر در ازدواج
ایران
حجیه
بیبی رازقی نصرآباد
1
استادیار جمعیتشناسی مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، گروه مطالعات خانواده
AUTHOR
علی
رحیمی
2
کارشناس ارشد جمعیتشناسی و کارشناس گروه مطالعات خانواده، مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور
AUTHOR
- آستینافشان، پروانه (1380). "بررسی و روند تحولات سن ازدواج و عوامل اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر آن طی سالهای 75-1355"، پایاننامه کارشناسی ارشد جمعیتشناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی#
1
- پرسا، رولان (1374). آنالیز جمعیتشناختی، (ترجمه خسرو اسدی)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)#
2
- پولارد، ا. اچ، فرهت یوسف و ج. ال. پولارد (1380). روشهای تحلیل جمعیت، (ترجمه ه. آقا، ع. ر. آیتاللهی، م. سیفی، ر. عباسی و م. ک. منصوریان)، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز#
3
- درودیآهی، ناهید (1380). "ازدواج و عدم توازن در تعداد دو جنس: مضیقه ازدواج در ایران (1375-1345)"، پایاننامه کارشناسی ارشد جمعیتشناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی#
4
- سرایی، حسن (1391). روشهای مقدماتی تحلیل جمعیت، با تأکید بر باروری و مرگومیر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران#
5
- عینیزیناب، حسن و همکاران (1393). "مدلسازی و پیشبینی مرگومیر در ایران (1375 تا 1420)"، مرکز آمار ایران، پژوهشکده آمار#
6
- کاظمیپور، شهلا (1383). "تحول سن ازدواج در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن"، پژوهش زنان، دوره دوم، شماره 3. صص 124-103#
7
- محمودیان، حسین (1383). "سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان"، نامه علوم اجتماعی، شماره 24، صص 53-27#
8
- مرکز آمار ایران (1385). "نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385"، تهران، مرکز آمار ایران#
9
- مرکز آمار ایران (1390). "نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390"، تهران: مرکز آمار ایران#
10
- میرزایی، محمد (1380). گفتاری در باب جمعیتشناسی کاربردی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران#
11
- هایند، آندرو (1385). روشهای جمعیتشناختی، (ترجمه حاتم حسینی و غلامرضا کهنسالی)، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه#
12
- Abbasi-Shavazi, M. J., P. McDonald, and M. Hosseini-Chavoshi (2003). “Changes in Family, Fertility Behavior and Attitudes in Iran”, Working Paper in Demography, No. 88, Canberra: Australian National University#
13
- Afzal, M., and N. Iftikhar (1974). “Net Nuptiality Tables for Males and Females in Pakistan: 1962-65.” The Pakistan Development Review, 13(1), 55-65#
14
- Blossfeld, H. P. and G. Rohwer (1995). Techniques of Event History Modelling. New Approaches to Causal Analysis. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates#
15
- Bouge, D. J. (1969). Principals of Demography, New York: John Wiley and Sons, Inc#
16
- Good, W. (1963). World Revolution and Family Patterns, New York: Free Press#
17
- Raymo, J. M. (2003). “Educational Attainment and the Transition to First Marriage among Japanese Women.” Demography 4(1): 83-103#
18
- Shryock, H. S. and J. S. Siegel (1971). The Method and Materials of Demography, Washington D.C: U.S, Bureau of the Census#
19
- Shryock, H. S. and J. S. Siegel (1976). The Method and Materials of Demography, Bowling Green University, Bowling Green, Ohio#
20
- Thornton, A., Fricke, T., Yang, L.S., and Chang, J.S. (1994). “Theoretical Mechanisms of Social Change”. In: A. Thornton, and H-S. Lin (eds.). Social Change and the Family in Taiwan. Chicago: University of Chicago: 88-115#
21
- Van de kaa, D. (1987). “Europe’s Second Demographic Transition”, Population Bulletin, Vol 44 (1)#
22
- Wei, Y., Q. Jiang & S. Basten (2013). “Observing the Transformation of China’s First Marriage Pattern through Net Nuptiality Tables: 1982-2010.” Finnish Yearbook of Population Research XLVIII, 2013, pp. 65–75#
23
ORIGINAL_ARTICLE
اثر سالخوردگی جمعیت بر تقاضای مصرف در نقاط شهری ایران: دوره 1375 تا 1391
در این مطالعه اثر سالخوردگی جمعیت بر تقاضای مصرف در نقاط شهری ایران طی سالهای 1375 تا 1391 مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که هزینههای مصرف در طول چرخه زندگی بهطور قابل توجهی تغییر میکنند، ساختار مصرف کل نیز احتمالا با توجه به سالخوردگی جمعیت تغییر میکند. هدف از انجام این پژوهش، کندوکاو در مورد اثر سالخوردگی جمعیت بر تقاضای مصرف در سطح اقتصاد کلان از طریق برآورد ساختار مصرف کل است. این مطالعه از نوع تحلیل ثانویه میباشد که با استفاده از دادههای هزینه درآمد خانوار و به کمک روش شبه تابلویی انجام پذیرفته است. در این مطالعه 9 بخش از هزینههای خانوار، شامل خوراک، پوشاک، مبلمان و لوازم خانگی، بهداشت، ارتباطات، حمل و نقل، آموزش، کالاهای متفرقه و کالاهای بادوام، مورد بررسی قرار گرفته است تا روند کاهشی یا افزایشی این هزینهها در طول چرخه زندگی و بهویژه دوران سالخوردگی مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان داد با افزایش سن و بهویژه از 60 سالگی به بعد، هزینههای مربوط به بخشهای بهداشت، کالاهای بادوام منزل، ارتباطات، حمل و نقل و پوشاک روند افزایشی به خود میگیرند. از طرفی هزینههای مربوط به بخشهای آموزش، خوراک، مبلمان و لوازم خانگی و کالاها و خدمات متفرقه روندی کاهشی دارند.
https://www.jpaiassoc.ir/article_23423_f5ea62982e4c27589018243ec087c92c.pdf
2014-11-22
120
145
واژگان کلیدی: سالخوردگی جمعیت
مصرف
طرح هزینه و درآمد خانوار
مدل اقتصادسنجی
ساختار مصرف
روش شبه تابلویی
چرخه زندگی
سعداله
دارابی
1
دانشجوی دکتری جمعیتشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
محمد
میرزایی
2
استاد گروه جمعیتشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
حسین
راغفر
3
دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا
AUTHOR
- باباپور، میترا (1390)، "تجزیه و تحلیل رفتار بین نسلی هزینهی مصرفی خانوارهای شهری با استفاده از دادههای شبهپنل"، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)#
1
- مرکز آمار ایران، (1392)، دادههای نمونهگیری ویژگیهای اقتصادی اجتماعی خانوار 1375 الی 1391، تهران#
2
- مسکوب، محمود (1387)، بحران سالخوردگی در کشورهای کمتر توسعه یافته، مصرف یا تولید؟، (ترجمه میترا آذرهوش) فصلنامه تامین اجتماعی، سال چهارم، شماره 11 صص57 تا87#
3
- مهریار، امیر هوشنگ، شهلا کاظمیپور، محمود مشفق و نادر مطیع حقشناس (1388): «بررسی ابعاد سالخوردگی جمعیت و زمینههای اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی آن در ایران»،گفتگوی سیاسی. جمعیت و توسعه در ایران: ابعاد و چالشها، (تدوین رسول صادقی)، انتشارات مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه#
4
- Attanasio, O. (1998). “Cohort Analysis of Saving Behavior by US Households”, Journal of Human Resources 33(3): 575-609#
5
- Browning, M.; A. Deaton and M. Irish (1985). “A Profitable Approach to Labor Supply and Commodity Demand over the Life-Cycle”, Econometrica 53 (3): 503-544#
6
- Deaton, A. (1985). “Panel Data from Times Series of Cross-Sections”, Journal of Econometrics 30: 109-126#
7
- Deaton, A. and Paxson, C. (1994), “Intertemporal Choice and Inequality”, The Journal of Political Economy, 102(3): 437-467#
8
- Deaton, A. (1997). The Analysis of Household Surveys. The Johns Hopkins University Press: Baltimore#
9
- Haughton, J. and S. R. Khandker (2009). Handbook on Poverty and Inequality# International Bank for Reconstruction and Development World Bank. Washington, DC: The World Bank Group#
10
- Hobcraft, J., J. Menken and S. Preston (1982). “Age, Period, and Cohort Effects in Demography: A Review”, Population Index 45( 1): 4-43#
11
- Kinsella, Kevin and David R. Phillips (2005). "Global Aging: The Challenge of Success", Population Reference Bureau; Population Bulletin 60(1)#
12
- Lefèbvre, M. (2007), “Population Ageing and Consumption Demand in Belgium”, CREPP – University of Liège#
13
- Martin, S. (2009). “Comment: Distinguishing Cohort Effects from Age*Period Effects on Non-Marital Fertility”, Social Forces 87(3): 1481-1489#
14
- McKenzie, D. (2006); “Disentangling Age, Cohort, and Time Effect in the Additive Model.” Oxford Bulletin of Economics and Statistics 68(4): 473-495#
15
- Paxson, C. (1996). “Saving and Growth: Evidence from Micro Data”, European Economic Review 40(2): 255-288#
16
- Parker, J.A. (1999) “Spendthrift in America? On Two Decades of Decline in the US Saving Rate.” In NBER Macroeconomics Annual 1999, (edited by B. S. Bernanke & J. J. Rotemberg), Vol.14: 317-370#
17
- Pressman, S. (2006), Fifty Major Economists, New York & London: Routledge#
18
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه بروز سوء رفتار روانی نسبت به سالمندان مراجعهکننده به فرهنگسرای امید شهر تهران
این مطالعه با هدف بررسی علل بروز سوءرفتار روانی نسبت به سالمندان در نمونهای به حجم 300 سالمند مراجعهکننده به فرهنگسرای امید شهر تهران، انجام شده است. نتایج نشان میدهد که سوءرفتار روانی با نسبتی بیش از ۶۲ درصد، شیوع نسبتاً بالایی در سالمندان مورد مطالعه دارد. تحلیل رگرسیون لجستیک نشان از اهمیت تعیینکننده دو عامل زمینهای جنس و نقش سالمند در ترکیب خانوار و دو عامل عَرَضی وابستگی سالمند به دیگر اعضای خانواده دارد. تغییرات دو متغیر وابستگی؛ از استقلال مالی به وابستگی، و از استقلال در انجام امور روزمره از هر سطح پایینتر استقلال تا وابستگی کامل، شانس بروز سوءرفتار روانی را افزایش میدهد. هرچند تفاوت شانس تجربه سوءرفتار روانی سالمندان مرد و زن مستقل از عوامل تعیینکننده اصلی از نظر آماری معنیدار نبود، اما اضافه شدن این متغیر به متغیرهای مدل رگرسیونی بهبود قابلتوجهی در میزان اثرگذاری وابستگی مالی و وابستگی در انجام امور روزمره بر احتمال بروز سوءرفتار روانی ایجاد کرد. در مدل نهایی رگرسیونی، در شرایط برابری اجتماعی- اقتصادی، زن بودن سالمند حتی به کاهش احتمال بروز سوءرفتار روانی ختم میشود. در شرایط نابرابر، بالاترین میانگین نمره سوءرفتار روانی در میان سالمندان زن غیرسرپرست خانوار که از نظر انجام امور روزمره (حدود ۲۸) و از نظر مالی (حدود ۱۹) وابسته به دیگر اعضای خانواده هستند، مشاهده شده است.
https://www.jpaiassoc.ir/article_23424_18e4c8a2a9f3d3c4dab9c3b686a9ece3.pdf
2014-11-22
146
180
واژگان کلیدی: سوءرفتار خانگی
سوءرفتار روانی
سالمندی
وابستگی در انجام امور روزمره زندگی
وابستگی اقتصادی
مجید
کوششی
1
استادیارگروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
لیلا
ولدوند
2
دانشآموخته کارشناسی ارشد جمعیت شناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
- آقانوری، علی، محمود محمودی، حمیده صالحی و کوروش جعفریان (1390). «بررسی کیفیت زندگی سالمندان تحت پوشش مراکز بهداشتی- درمانی مناطق شهری استان مرکزی»، فصلنامه سالمند، سال ششم، شماره 22، صص 29- 20#
1
- بابائی، مهرزاد (1386). «مشکلات اجتماعی خانوادههای مراقبت کننده از سالمند ناتوان در شهر کرج»، فصلنامه سالمند، سال دوم، شماره 3، صص 181-177#
2
- پولادی، شهناز، منیره انوشه، انوشیروان کاظم نژاد، و آرمین زارعیان (1392). «عوامل محدود کننده خانواده در مراقبت از سالمند: یک تحلیل درونمایهای»، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال ۲، شماره ۲، صص 157-146#
3
- حاجیمحمدعلیان، خدیجه (1388). «بررسی جامعه شناختی علل بروز سوءرفتار خانگی علیه سالمندان»، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی#
4
- زندی، فاطمه و فربد فدایی (1386). «بزهدیدگی سالمندان»، مقاله ارائه شده در دومین کنگره بررسی مسائل سالمندی در ایران، انتشارات اندیشه کهن، تهران، صص 587 -571#
5
- ﺷﻴﺮازیﺧﻮاه، ﻣﺮﺿﻴﻪ، ﻣﻴﺮﻃﺎﻫﺮ ﻣﻮﺳﻮی، رﺑﺎب ﺻﺤﺎف و ﻣﺠﻴﺪ ﺳﺮﻣﺪی (1390). «ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ در اﻳﺮان»، فصلنامه ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ، ﺳﺎل ﺷﺸﻢ، ﺷﻤﺎره ۲۳، ﺻﺺ 78-66#
6
- فروغ عامری، گلناز، فاطمه گواری، طاهره نظری، معصومه رشیدینژاد، و پوران افشارزاده (1389). «نظریههای سالمندی»، فصلنامه حیات، دوره هشتم، شماره ۱۴، صص 14 -4#
7
- قاضی طباطبایی، محمود، محمد میرزایی، و مجید کوششی (1387). «نابرابریهای جنسیتی در زندگی خانوادگی سالمندان تهرانی»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال چهارم، شماره ۱۱، صص 44-20#
8
- کریمی، محبوبه و نسرین الهی (1387). «سالمند آزاری در شهر اهواز و ارتباط آن با برخی مشخصههای فردی و اجتماعی»، فصلنامه سالمند، سال سوم، شماره ۷، صص 32-21#
9
- کوششی، مجید؛ اردشیر خسروی، مهتاب علیزاده، محمد ترکاشوند، و نازنین آقایی (1392). سالخوردگی جمعیت در ایران (ویژگیهای جمعیتی و اجتماعی _ اقتصادی و چالشهای پیش رو)، طرح پژوهشی پروژه جمعیت و توسعه، دانشگاه تهران#
10
- کوششی، مجید، (1387). «ترتیبات زندگی، حمایت خانوادگی و وضعیت سلامت سالمندان در تهران»، رساله دکتری جمعیتشناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی#
11
- محسنی تبریزی، علیرضا و هرمز همایون پور ( 1388). «بررسی وضعیت سالمندان در ایران»، فصلنامه تأمین اجتماعی، سال دوم، شماره 4، صص 205-189#
12
- محمدی، فرحناز، فاطمه دباغی و منصوره یادآور نیکروش (1386). «عوامل تسهیلگر و بازدارنده مراقبت خانوادگی از سالمندان آسیبپذیر در منزل: تجربه زنان مراقب»، فصلنامه سالمند، سال دوم، شماره ۶، صص 453-445#
13
- منوچهری، هومان، بنفشه قربی، میمنت حسینی، نویده نصیری اسکوئی، و مژگان کاربخش (1387). «میزان وانواع سوءرفتار خانگی با سالمندان مراجعه کننده به پارکهای شهر تهران»، نشریه دانشکده پرستاری شهید بهشتی، سال هجدهم، شماره ۶۲، صص 43 – 37#
14
- میرزایی، محمد و زینب کاوه فیروز (1388). «کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی آنها با تأکید بر جنس»، نامه انجمن جمعیت شناسی، سال چهارم، شماره ۸، صص 147-123#
15
- ولدوند، لیلا (1392). «مطالعه علل بروز سوءرفتار خانگی علیه سالمندان (نمونه: سالمندان فرهنگسرای امید تهران)»، پایاننامه کارشناسی ارشد جمعیتشناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی#
16
- هروی کریموی، مجیده، منیره انوشه، مهشید فروغان، محمدتقی شیخی و ابراهیم حاجیزاده (1389). «طراحی و روانسنجی پرسشنامه سوءرفتار نسبت به سالمندان در خانواده»، فصلنامه سالمند، سال پنجم، شماره ۱۵، صص 21-7#
17
- هروی کریموی، ناهید مجیده رژه، مهشید فروغان و علی منتظری (1390). «بررسی میزان سوءرفتار توسط اعضای خانواده نسبت به سالمندان عضو کانونهفای جهاندیدگان شهر تهران»، فصلنامه سالمند، سال ششم، شماره ۲۲، صص 50-37#
18
- Chenier, M. (1997). Review and Analysis of Caregiver Burden and Nursing Home Placement, Geriatric Nursing. 18 (3): 121-127#
19
- Schimberg, L. B. and D. Gans (1999). An Ecological Framework for Contextual risk Factor in Elder Abuse by Adult Children, Journal of Elder Abuse & Neglect, 11(1): 79-103#
20
- Fulmer, T. (1984). Elder Abuse Assessment Tool. Dimensions of Critical Care Nursing, 3(4): 216-220#
21
- Fulmer, T. (2002). Elder Mistreatment, Annual Review of Nursing Research, 20(1): 309-395#
22
- Kim, J. (2001). Daughters-in-Law in Korean Caregiving Families, Journal of Advanced Nursing, 36(3): 399-408#
23
- McGarry, J and A. Arthur (2001). Informal Caring in Late Life: A Qualitative Study of the Experiences of Older Carers, Journal of Advanced Nursing, 33(2): 182-189#
24
- Pedrick – Cornell, Claire and Richard J Gelles (1982). Elder Abuse: The Status of Current Knowledge,Journal of Family Relation, 31: 457- 465#
25
- Pillemer, Karl A. (1985). The Dangers of Dependency: New Findings on Domestic Violence against the Elderly, Social Problems, 33(2): 146-158#
26
- Pillemer, karl A. and R. S. Wolf (1986). “Elder abuse: conflict in the family”, Greenwood Publishing Group#
27
- Shyu, Y. (2000). Patterns of Caregiving When Family Caregivers Face Competing Needs, Journal of Advanced Nursing. 31(1): 35-43#
28
- United Nation Organization, (2002). “Report of the second World Assembly on Ageing”, New York#
29